Akçansa Genel Müdürü M. Zeki Kanadıkırık: 2030 odak alanlarını altı başlık altında topladık
İnşaat Dünyası Dergisi, Eylül-Ekim 2022 sayısında “Ayın Konuğu” bölümünde çimento sektörünün lokomotif gücü Akçansa’nın Genel Müdürü M. Zeki Kanadıkırık’ı ağırladı. “Çimento gibi yoğun üretimi ve kullanımı olan vazgeçilmez yapı malzemesinin tüm yaşam döngüsünde sürdürülebilir olması son derece önemli” vurgusu yapan Kanadıkırık, “Akçansa’nın 2030 odak alanlarını altı başlık altında topladık” dedi.
Akçansa Genel Müdürü M. Zeki Kanadıkırık, “Akçansa olarak 2030 odak alanlarımızı şu altı başlık altında topladık: İş Sağlığı ve Güvenliği’nde mükemmelliğe ulaşmak, Çevresel Ayak İzimizi Azaltmak, İnovasyon ve Dijitalleşme, Döngüsel Ekonomi, İyi Bir Komşu Olmak ile İnsan, Uyum ve Şeffaflık. Akçansa’da iş sağlığı ve güvenliğinde mükemmelliğe ulaşmak için “sıfır kaza” modelini benimsiyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusu da ana odaklarımızdan birini oluşturuyor” açıklaması yaptı.
Akçansa’da genel müdürlük pozisyonu öncesi Sabancı Grubu’nda hangi görevlerde bulundunuz? Kariyer yolculuğunuzdan kısaca bahseder misiniz?
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden 1987 yılında mezun oldum ve iş yaşamına aynı yıl Çukurova İthalat şirketinde başladım. 1989-1995 yılları arasında Brisa’da, 1995-1998 yılları arasında Lubrekip’te farklı pozisyonlarda görev aldım. 1998-2003 yılları arasında önce proje mühendisi olarak DUSA ve ardından Polimer Üretim ve Yardımcı İşletmeler Müdürü olarak Kordsa Türkiye’de iş hayatına devam ettim. 2006 yılında da Kordsa Türkiye’de Hat 1 Üretim Müdürlüğü yaptım. 2010 yılında Operasyon Direktörü – Thai Indo Kordsa görevine atandım ve 2015 yılından 2020’ye kadar Asya Pasifik Bölgesi’nden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştım. 2020 yılı Eylül ayından bu yana ise Akçansa’da Genel Müdürlük görevini üstleniyorum.
ÇANAKKALE FABRİKAMIZDA ELEKTRİĞİMİZİN YÜZDE 22’SİNİ KENDİMİZ ÜRETİYORUZ
Türk ekonomisinin lokomotifi çimento sektörü pandemi ile kırılan tedarik zinciri ve sonrasında yanı başımızdaki Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan nasıl etkilendi? Çıkış için hangi önlemler alınmalı? Enerji fiyatlarındaki artışın etkilerini minimize etmek için Akçansa olarak ne tür önlemler aldınız? Üretimde enerji çeşitliliğini artırmak için hangi adımları attınız?
Sektörümüzde enerjinin toplam maliyetler içindeki payı hızla arttı, artmaya devam ediyor. Kuşkusuz yakın coğrafyamızdaki gelişmeler de sektörümüzü doğrudan etkiliyor. Esasen çimento üretimi uzun yıllardır benzer teknolojileri kullanan, fosil yakıt ve doğal hammadde kaynaklarına dayalı enerji yoğun bir üretim prosesi. Ancak dünyamızın karşı karşıya kaldığı iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini önlemek amacıyla yeni teknolojilerin geliştirilmesi konusunda pek çok çalışma var.
Enerji yoğun bir sektörde faaliyet gösteren bir şirket olarak en önemli önceliklerimizden birisi karbon ayak izimizi azaltmak. Bu doğrultuda alternatif yakıt ve hammadde kaynaklarının üretim süreçlerinde kullanılması, düşük karbonlu çimento ve beton üretimi, dijitalleşme ile daha verimli süreçlerin geliştirilmesi, yenilenebilir enerji kullanımı, döngüsel ekonomi kapsamında iş birlikleri gibi geniş bir çerçevede uygulamalarımız var. Su tüketiminin azaltılması, enerji verimliliği, geri dönüşüm ve sıfır atık gibi kavramlar günlük operasyonlarımızın merkezinde bulunuyor. Çevre boyutunun ötesinde kapsayıcı kültürel bir yaklaşım ile toplumsal projeler geliştiriyor, eşitlik temelinde paydaşlarımızla şeffaf ve hesap verebilir ilişkiler kuruyoruz.
Tabi özellikle bir noktaya da değinmek gerekir. Bizim gibi, enerji tüketen firmaların kendi enerjisini üretmek için hem güneşte hem de rüzgârda yaptığı yatırımlar teşvik edilmeli diye düşünüyoruz. Çanakkale’de elektriğimizin yüzde 22’sini kendimiz üretiyoruz. Rüzgâr enerjisinin yanında güneş enerjisi santrali için de çalışmalar yapıyoruz. Rüzgârda da kapasite artışı bekliyoruz. Ürettiğimiz enerjiyi kullanmak istiyoruz.
AKILLI SENSÖRLER ARACILIĞIYLA İNŞAAT AŞAMASINDA BETON DAYANIMINI ANLIK TAKİP EDİYORUZ
Akçansa olarak mega projelerde yer alıyorsunuz. Geçtiğimiz aylarda hizmete giren 1915 Çanakkale Köprüsü’ne özel “1803 Beton” ürettiniz. “1803 Beton” ile ilgili bilgi verir misiniz? Bu vesile ile Akçansa’nın yenilikçi ürünlerinden bahseder misiniz?
Dünyanın en uzun orta açıklıklı asma köprüsü özelliğine sahip bu mega projede kullandığımız “1803 Beton”, en az 100 yıl bakım gerektirmeyerek ülke ekonomimize de önemli katkı sağlıyor. 1803 çimento ile üretilen beton, 1915 Çanakkale Köprüsü ayaklarının denizin içinde kalan keson temel kısımlarında ve yaklaşım viyadüklerinde kullanıldı. Akçansa olarak ayrıca “Smart Beton” ürünümüz ile betona yerleştirdiğimiz akıllı sensörler aracılığıyla inşaat aşamasında beton dayanımını anlık takip ettik. Bildiğiniz gibi daha önce de Yavuz Sultan Selim Köprüsü için, Betonsa markamızla “100+ Beton” ürününü geliştirmiştik.
Tabi pek çok çevre dostu ürünümüz bulunuyor. Bunlar arasında içeriğindeki yüzde 20’ye varan mineral katkı oranı sayesinde, Portland çimentosuna göre yüzde 10 daha az sera gazı emisyonu sağlayan DUOCEM ve yüzde 21-35 oranında mineral katkı içeren SOLIDCEM de bulunuyor. Çanakkale limanından uzun yıllardır yurt dışına ihraç ettiğimiz ASTM Type I/II 52,5 çimento ürünü de öne çıkıyor.
Akçansa olarak aynı zamanda çimento üretiminde klinker kullanım oranını aşağı çekecek olan uçucu kül stoklama ve besleme sistemi yatırımına devam ediyoruz. Bu yatırım ile bölgede bulunan uçucu külün çimento üretiminde kullanımı sağlanıyor ve bu sayede klinker yerine kullanılacak uçucu kül hem toplam çimento CO2 emisyon değerini azaltıyor hem de atık madde olan uçucu külün geri kazanımı sağlanıyor.
“İŞLER DEĞİŞTİ, AKÇANSA DİJİTALLEŞTİ” KAMPANYAMIZI BAŞLATTIK
Akçansa’nın verimliliği artırmak için üretimde otonom sistemler kullandığını biliyoruz. Üretimde verimliliği artırmak için hangi teknolojilere yatırım yapıyorsunuz?
Akçansa olarak yenilikçiliği sahiplenen, faaliyetlerinin merkezine dijital dönüşüm ve inovasyonu yerleştiren bir anlayışla sürdürülebilir yarınlar için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Çanakkale fabrikamızdaki döner fırınlarda ve değirmenlerde yapay zekâ ve bulanık mantık algoritmaları destekli, sensör verileri üzerinden insandan bağımsız yapılan operasyonlar ile çimento üretimi otonom olarak yapılıyor. Söz konusu “Expert Sistem” projemiz ile ilk aşamada ürün kalitesinde iyileşme, yüzde 3 kapasite artışı, değişken giderlerde yüzde 1,2 düşüş ve elektrik tüketiminde yüzde 1,1 azalma sağlandı. Bu alandaki yatırım ve çalışmalarımızı 3 fabrikamızı da kapsayacak şekilde genişlettik.
Tüm süreçlerimizde dijital dönüşümü işlerimizin merkezine alarak sektör yolculuğumuzu sürdürüyoruz. Yakın zamanda “İşler Değişti, Akçansa Dijitalleşti” kampanyamızı paylaştık. Geleceğin teknolojilerine odaklanarak sektörümüze ilham verecek öncü çalışmaları sürdüreceğiz.
KENDİMİZİ, “SÜRDÜRÜLEBİLİR GELECEĞİN YAPI TAŞI” OLARAK KONUMLANDIRIYORUZ
Akçansa kısa süre önce 2030 Sürdürülebilirlik hedeflerini açıkladı. Çimento sektörünün öncüsü Akçansa sürdürülebilir bir dünya için hangi adımları atıyor?
Kendimizi, “Sürdürülebilir geleceğin yapı taşı” olarak konumlandırıyoruz. Sürdürülebilirliği, bir iş yapış biçimi olarak benimsiyoruz. Büyükçekmece fabrikamız özelinde alternatif yakıt olarak atık kullanan ilk şirket biz olduk. Çanakkale fabrikamız atık ısı geri kazanım tesisi kuran ilk çimento fabrikasıdır. Türkiye’nin CSC Kaynakların Sorumlu Kullanımı altın seviye belgesini ilk defa Çanakkale fabrikasıyla alan, ardından Büyükçekmece fabrikasını da altın seviyeye çıkararak iki fabrikası ile bu belgeye sahip tek şirket konumunda yer alıyoruz. Gebze Hazır Beton Tesisi de Kaynakların Sorumlu Kullanımı Sertifikası’nı altın seviyeye taşıdı. Tesis, Beton Sürdürülebilirlik Konseyi tarafından belgelendirilen Türkiye’deki ilk tesis olma özelliği taşıyor. Kendimizi, “Sürdürülebilir geleceğin yapı taşı” olarak konumlandırıyoruz. Akçansa olarak alternatif yakıtların kullanımında önemli bir birikime sahibiz. 2021 yılında toplam 583 bin ton atığı klinker ve çimento üretiminde alternatif kaynak olarak kullandık.
Akçansa fabrikalarındaki Bakanlık ve İl Müdürlükleri tarafından 7/24 eş zamanlı olarak izlenen fabrikalardaki proses bacalarıyla, çevre mevzuatında tanımlanan emisyon sınırlarının çok altında emisyon düzeyleriyle faaliyet gösteriyoruz.
Diğer taraftan sürdürülebilirlik gündeme geldiğinde daha çok çevre, iklim değişikliği ve emisyonlardan bahsediliyor. Ancak bu kavram çok daha geniş. Birleşmiş Milletler daha önce bu bağlamda 17 adet sürdürülebilir kalkınma hedefi koyarken konuya geniş bir yelpazeden bakmıştı. Biz de şirket olarak ilk sıraya iş sağlığı ve güvenliğini alıyoruz. Çalışanlarımızın sağlığı ve güvenliği bizim için çok önemli. “Sıfır kaza” hedefini birinci sıraya koyduk. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusu da ana odaklarımızdan birini oluşturuyor.
Çevresel ayak izimizi azaltmak için karbondioksit emisyonlarının azaltılması, çevresel performansın iyileştirilmesi ve yenilenebilir enerji kullanımının artırılması önemli. İnovasyon ve dijitalleşmede artan bir ivme ile çalışmalarımızı sürdürerek çimento ve betonda klinker kullanımının azaltılması, otonom üretim ile faaliyet gösteren tesis sayısını yükseltme ve üretim sürecindeki dönüşümler ile enerji maliyetlerini optimize edeceğiz.
“BENİM MAHALLEM” PROJESİ İLE 15 BİN ÖĞRENCİYE ULAŞMAYI HEDEFLİYORUZ
Sabancı Grubu’nun Türkiye’de sosyal sorumluluk projelerinde öncülük yaptığını görüyoruz. Akçansa da özellikle son dönemde sosyal sorumluluk projelerine ağırlık verdi. Projelerinizle ilgili bilgi verir misiniz?
Akçansa olarak kurulduğumuz ilk günden bu yana toplumsal projeler üreterek gelecek yolculuğumuzu “İyi Bir Komşu Olma” vizyonuyla sürdürüyoruz. Bu nokta “Benim Mahallem” imza projelerimizden biri olarak öne çıkıyor.
Bu yıl 6. yılına giren “Benim Mahallem” projesinin ilk ayağını TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı) ve Çanakkale İl Milli Eğitim Müdürlüğü iş birliğinde Çanakkale’de tamamladık. 6-14 yaş grubundan 1000 öğrenciye TOÇEV’in uzman psikologları tarafından verilen eğitimlerde “Atık ve Geri Dönüşüm” ile “Cinsiyet Eşitsizliğine Dayalı Akran Zorbalığı” konuları işlendi. Çocukların kendileri ve çevreleri ile olan iletişimleri ile arkadaşlık ilişkilerinde duyarlılıklarının artmasını amaçlayan proje kapsamında 15 bin öğrenciye ulaşmayı hedefliyoruz.
2030 Sürdürülebilirlik hedeflerimiz doğrultusunda uygulamaya aldığımız bir diğer önemli çalışmamız da “Benim Mesleğim Senin Seçimin” projesi. Proje kapsamında Samsun Ladik Akpınar Fen Lisesi öğrencileri ile bir araya gelen Akçansalı mühendislerimiz, meslek seçimlerini ve iş hayatındaki deneyimlerini üniversiteye hazırlanan öğrencilerle paylaştı.
Bu yıl 55. kuruluş yıl dönümünü kutlayan Akçansa Büyükçekmece Fabrikamız ise, bulunduğu bölge için “Benim Mahallem” projesi dahil olmak üzere imza attığı yenilikçi projeleri ve düzenlediği Komşu Konseyi toplantıları ile geleceğe tüm paydaşlarıyla yol alıyor.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA “GÜVENLİK SENİNLE BAŞLAR” MOTTOSUNU BİR AN OLSUN AKLIMIZDAN ÇIKARMIYORUZ
Akçansa’nın iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili aldığı önlemlerden bahseder misiniz?
İş sağlığı ve güvenliği her zaman ve her koşulda bizim birinci önceliğimiz. 2030 Sürdürülebilirlik hedeflerimizde de bu konuyu somutlaştırarak, kendimize “Sıfır Kaza” hedefi koyduk. “Güvenlik Seninle Başlar” mottosunu bir an olsun aklımızdan çıkarmadan, işlerimizi tanımlı prosedürlerimize sadık kalarak, güvenle yapmaya odaklanıyoruz.
Bu noktada önemli bir başarıya daha imza attık ve Ladik Fabrikamız tam üç yılı kayıp zamanlı kaza yaşamadan geride bıraktı. Bununla beraber, İSG Akademi’mizin çatısı altında çok önemli çalışmalar yapıyoruz. İş sağlığı ve güvenliği alanında akademimizde hayata geçirdiğimiz yenilikçi çalışmalarımız ile 2030 hedeflerimize güvenle ilerliyoruz.
