Cephe kentin içinde yapının şehre katkısını sunar. Olabilirse içerideki fonksiyonları, ve çevreyle uyumunu yansıtan; yapının sahibi olan şirket veya özel şahıslarla ilgili bir dışa vurumdur cephe. Bunların toplamının sözleşmesi gibi görünen bir ara yüzdür. Bu anlamda insanların kıyafetleri gibi görünür cephe. Ancak ondan farkı; içerideki fonksiyonların, kurgu, kaygı ve endişelerin hepsini dışarıya yansıtmasıdır. Yapının cephesi ile içerideki detaylarının farklı olduğu yaklaşımları çok doğru bulmuyorum.
CEPHE VE BİNA FONKSİYONLARI
Bir şekilde yapı içerisindeki fonksiyonlardan yola çıkarak; onlar ne kadar dışarı açılım veriyorsa o ölçüde pencereler, kapılar, açıklıklarla dışarıya uzanmak gibi Bauhaus’tan beri gelen modernist bir yaklaşım var. Bir de bunu biraz daha abartmak; anlamının, fonksiyonunun, değerinin üstünde bir şeyler eklemek var. Onlar da yüzyıllardır Barok, Rönesans gibi birçok tarzın ürünü… Ama artık neredeyse tam bir amorf noktaya gelmiş bulunuyoruz içerideki fonksiyonlar itibariyle. Dışarıdan tamamen algılanması; çok kabul gören, en azından işin entelektüel belirleyicileri açısından çok doğru bir yaklaşım. Amorf olması, çağdaş olması, çağdaş malzemelerle donatılması gibi…
CEPHENİN ÇEVRESİYLE UYUMU
Binanın, ruhunu yansıtan ve karakterini sergileyen bir formla dışarı açılmayı doğru buluyorum. Dolayısıyla bizim tercihimiz; coğrafyanın kalbine temas etmek. Yanında 17. yüzyıl ait bir bina varsa ve ben binama 14. yüzyıl veya 19. yüzyıl karakterinde bir cephe giydiriyorsam, üstelik içinde de çok çağdaş fonksiyonlar varsa tabii ki haksızlık ediyorum o eski özgün yapıya. Aynı şekilde burada bu kadar sert davranabiliyorsam; camla çelikle, PVC veya endüstriyel malzemeyle… O da olmaz. Onun da bir olurunu aramak lazım. Her köşe, her coğrafya veya lokal bölgede yapacağınız şeye göre çok farklı alternatif çıkar. Kiminde cam kullanırsınız; çünkü karşıdaki tarihi yapıyı olduğu gibi reflekte etmek doğru geliyordur size. Bazen onu daha iddialı hale getirmek, ona saygı duruşunda bulunmak için çok nötr bir yüzeyle geçebilirsiniz.
MALZEME SEÇİMİ
Tabii ki malzemeye benim yaklaşımım; “dünyadaki en yaygın, en çok tüketilen malzemeler” şeklinde değil. Önem vermemiz gereken noktalar şunlar: Tıpkı yapının içerisindeki malzemelerde olduğu gibi cephe malzemesinin de nereden nakledildiği, ne kadar mesafeden getirildiği, üretilirken ne kadar karbon salınımına neden olduğu, geri dönüşüm faktörlerinin neler olduğu… Biz o malzemeyi kullanmakla daha başka alt veya üst segmentte malzeme kullanmak arasındaki farkların bilincinde olmaya çok dikkat ediyoruz. Bizim olabildiğince doğal malzeme kullanmaya gayret etmemiz gerekiyor. Tabi bunların nasıl yapıldığına, nereden getirildiğine de çok dikkat ediyoruz.
TÜRKİYE’DE CEPHE MALZEMELERİ VE TEKNOLOJİLERİ
Türkiye alüminyum cephe sistemleri konusunda söz sahibi oldu. İlk önce yabancı firmaların temsilciliklerini aldı sonra kendi sanayisini oluşturdu. Ciddi bir şekilde yurt dışıyla yarışıyoruz. Ancak biz daha camla, alüminyumla cephe yaparken, bunların gururunu yaşarken görüyoruz ki yurt dışındaki örneklerde daha ileri noktalara gelindi. Endüstriyel seramiklerle, pişmiş topraklarla güneş kırıcılar yapmaya başladılar. Artık vinil ve içinde nitelikli gazlarla oluşturulmuş cephelere; bir sürü cam, PVC katmanlı dijital board cephelere geçtiler. Çift cidarlı, içerisinde hava kanalı camlara geçtiler. Hala beş-on yıl önce batıda tüketilmiş örneklerin atıklarıyla gidiyoruz gibi bir durum var maalesef. Ama tasarım olarak da çok daha iyi işler yapıyoruz Türkiye’de. Ciddi bir yarışımız var. Ben çok umutluyum.
BAŞARILI ÖRNEK: KANYON, SAPPHIRE, ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ, VARYAP MERIDIAN
Çok standart malzemeyle yapılmış olmasına rağmen Kanyon’un yapı kompleksini iyi buluyorum. İyi ve yalın olduğunu düşündüğüm Sapphire’in cephesini beğeniyorum; binanın yapısı ve formunu iyi yansıttığını düşünüyorum. Bence en iyilerden biri de Atatürk Kültür Merkezi’dir. Hilton’u ise dönemin izlerini yansıtması açısından, önündeki uçan halının eklenmiş bir saçağının olmasını güzel buluyorum. RMJM’nin tasarımını yaptığı Varyap Meridian’ı başarılı buluyorum.
