ASMÜD Başkanı Ayberk Özcan’dan 2024 asfalt sektörü öngörüsü
İnşaat Dünyası Dergisi’nin geleneksel “Sektör Analizi” dosyasına konuk olan ASMÜD Başkanı Ayberk Özcan 2023 değerlendirmesi ve 2024 öngörüsünde bulundu. Özcan, “Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 154 milyar TL olarak belirlenen sene başı ödeneği sektörümüze umut oldu. Yatırım programındaki proje yükü, geçen yıldan kalan ödemeler ve ekonomik belirsizlikler ise bu yılın kolay olmayacağını gösteriyor” dedi.
Ulaştırma sektörünün önemli yatırımları arasında yer alan karayolu projelerini üstlenen, endüstriye malzeme ve ekipman tedarik eden yol ve asfalt sektörünün durumu, başta Karayolları Genel Müdürlüğü olmak üzere yerel yönetimlerin yol projelerine ve bu projelere ayrılan ödeneklerle ilişkilidir. Sektörün en büyük işvereni olan Karayolları Genel Müdürlüğü’nde 45 milyar TL`lik sene başı ödeneği ile başlanılan 2023 yılı iş programı yıl içinde sağlanan ek ödeneklerle, yüksek enflasyon, artan işçilik ve malzeme maliyetleri, yükselen faizler ve krediye erişim sorunları ile tamamlandı.
ASFALT SEKTÖRÜ ÜRETİM KAPASİTESİNİN ANCAK BEŞTE BİRİNİ KULLANIYOR
Sektörde asfalt üretim ve uygulama işlemleri 350 civarında firma ve yaklaşık 700 asfalt plenti ile yapılmaktadır. Üretim kapasitesinin ancak beşte birini kullanan sektör, daralan pazar payı, düşük verimlilik ve kâr marjları ile yurt dışına yönelerek, birçok karayolu projesini başarıyla tamamlamıştır. Bu başarı müteahhitlerimizin dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhitlik şirketi arasında yer almasını sağlamıştır.
Ülkemizde yaşanılan yüzyılın en büyük deprem felaketi ile yıkılan ve hasar gören binaların yanı sıra yol, köprü ve tünellerde de önemli hasarlar meydana geldi. Depremin ardından hızla geçici olarak onarılarak ulaşıma açılan yollarda daha sonra yeniden yapım ve onarım çalışmaları başlatıldı. Karayollarında yıl içinde gerçekleşen asfalt işleri referans alındığında, deprem nedeniyle asfalt işlerinin ülke genelini etkileyecek düzeyde artmadığını belirtebiliriz.
Sektör yıl içinde yüksek enflasyonun yarattığı etki ile artan inşaat maliyetleri, malzeme teminindeki güçlükler, ödenek yetersizliği, hak ediş tahsilatlarındaki gecikmeler ve krediye erişimde kısıtlamalar ile karşılaşarak, işleri sürdürmekte büyük zorluklar yaşadı.
EK FİYAT FARKI VE 6 AYI GEÇMEYEN SÜRE UZATIMI DÜZENLEMESİ HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI
Sektörümüz sene başında çıkarılan ve 2024 yılı içinde uygulanacak olan ek fiyat farkı ve 6 ayı geçmeyen süre uzatımı düzenlemesi ile hayal kırıklığı yaşadı. Sektörümüzün beklentisi geçen yılda uygulanan ancak maliyet artışlarını karşılamayan bu fiyat farkının sadece süresinin uzatılması değil, bu farkın maliyet artışlarını karşılayacak şekilde yükseltilmesiydi. Bu düzenleme ile devam edecek olan mevcut durum azımsanamayacak sayıda yüklenicinin işlerini devam ettirememesine neden olabilecektir.
Fiyat farkı düzenlemesinin ardından açıklanan 2024 yılı yatırım ödenekleri ile Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 154 milyar TL olarak belirlenen sene başı ödeneği sektörümüze umut olmakla beraber, yatırım programındaki proje yükü, geçen yıldan kalan ödemeler ve ekonomik belirsizlikler dikkate alındığında bu yılın yine zor bir yıl olacağını gösteriyor.
Ayrıca, bütçe kanununda yatırım cetvellerinde yer alan projeler dışında başka bir projeye harcama yapılamayacağının belirtilmesi ve projelere başlanabilmesi için yatırım ödeneğinin, proje maliyetinin %10’undan az olmaması şartının getirilmesi ile kamuda proje yükünün azaltılacağını ve mevcut ödeneklerin daha verimli kullanılmasının sağlanacağını umuyoruz.
Sektörümüz bu umutlarla, 2024 yılında üstlendiği projelerin zorluklarına göğüs gererek iş programını başarı ile tamamlamaya odaklanacaktır.
