Özel Dosyalar

Ali Kurt: KİPTAŞ’ın hedefi İstanbul’u daha dayanıklı bir kent yapmak

İNŞAAT DÜNYASI DERGİSİ Mart-Nisan 2024 sayısında “Özel Dosya” bölümünde “Deprem Performansı Yüksek Yapılar ve Güçlendirme Teknikleri” konusunu masaya yatırdı. Dosya çerçevesinde sorularımızı yanıtlayan KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, “İstanbul’daki konutların yaklaşık yüzde 70’i 2000 yılı öncesi inşa edilmiş. Yani potansiyel riskli yapılar. Biz de elimizden geldiğince bu yapılara çözüm üretmek istiyoruz. Biz kamu iştiraki bir şirketiz. Sıfır kar beklentimiz var. En önemli hedeflerimizden biri deprem yönetmelik ve şartnamelerine uygun projeler ile İstanbul’u daha dayanıklı bir kent yapmak” dedi.

Kahramanmaraş’ta 7,7 ve 7,6’lık depremler sonrası Kiptaş olarak deprem bölgesinde hangi projelere imza attınız? Kısaca anlatır mısınız?

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, AFAD tarafından ağır hasar alan Hatay ile eşleştirildi. KİPTAŞ olarak bu süreçte kentin yaralarını bir nebze de olsa sarabilmek amacıyla biz de sahada yerimizi aldık. İş makinesi, teknik ekip ve çadırlarımız ile deprem bölgesine desteğimizi ulaştırdık. İBB birimleriyle birlikte deprem bölgesinde barınma ihtiyacını karşılayabilmek için çalıştık. İskenderun, Samandağ ve Antakya’ya çadırlar kurduk. Afet sonrası yapılması gereken örnek bir işe imza attık. Antakya’da 201’i konut ve 21’i ticari olmak üzere, toplam 222 birimden oluşan ‘KİPTAŞ Antakya Geçici Yaşam Alanı’nı inşa ettik. 28 Ağustos 2023’te hizmete açarak Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne teslim ettik.

Afet yaşayan vatandaşlarımızın yalnızlıklarına dokunmaya çalıştık. Sosyalleşebilecekleri, komşuluk ilişkilerini geliştirebilecekleri, acılarını bir nebze unutabilecekleri bir proje uyguladık. İçerisinde kreş, yaşlı bakım merkezi, kütüphane, sağlık ocağı, çocuk oyun alanı, basketbol ve voleybol sahası, idari alanın yanı sıra bölge esnafının da yer alabileceği; köy kahvesi, kırtasiye, tuhafiye, terzi, züccaciye, lostra, pastane, fırın, manav, market, kasap, berber, kuaför, kitap kafe ve çamaşırhane gibi kullanılabilecek ticari birimlerin de bulunduğu örnek bir geçici yaşam alanı kurduk.

KIPTAS1

HATAY KIRIKHAN MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ’Nİ KİPTAŞ İNŞA EDİYOR

İBB iştirak şirketleri olarak KİPTAŞ koordinasyonunda depremde ağır hasar alan Hatay Kırıkhan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ni İstanbul Emekçileri Lisesi adıyla yeniden inşa etmek için çalışmalara başladık. 12 derslik, fizik laboratuvarı, kimya-biyoloji sınıfı, güzel sanatlar atölyesi, çok amaçlı salon, yemekhane ve spor salonundan oluşacak okulun temelini depremin 1. Yılında 6 Şubat’ta attık. Ayrıca bu projemizde 90 bin İBB çalışanı okulun yeniden inşası için kurumun bayramlarda kendilerine ikram ettiği çikolataları almaktan vazgeçerek depremde hasar gören okulun yapımına destek oldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Kiptaş, konut üretiminde betonarme dışında modüler çelik yapı tekniklerini de kullanıyor mu? Kısaca bilgi verir misiniz?

KİPTAŞ olarak İstanbul’daki riskli yapı stokunu yenilemek için tüm teknik ve fiziki alt yapımızla birlikte sahada çalışıyoruz. Depreme dayanıklı malzeme ve teknolojiler kullanarak konutlar inşa ediyoruz. Ayrıca, çevreye duyarlı bir anlayışla, doğaya ve insan sağlığına zarar vermeden, modern ve estetik bir yapı oluşturmaya özen gösteriyoruz. 

KIPTAS2

KİPTAŞ DEPREM YÖNETMELİK VE ŞARTNAMELERİNE UYGUN PROJELER ÜRETİYOR

Ürettiğimiz tüm yapılar; ruhsat tarihleri itibariyle yürürlükte olan TS 500, Bina Deprem Yönetmeliği, İmar Yönetmeliği ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi başta olmak üzere, ilgili tüm yönetmelik ve şartnamelere uygun olarak hazırlanan projeler doğrultusunda inşa edilmiş ve edilmektedir. Projelerimizin saha bütününde tüm blokların altında zemin sondajları yapılmış ve laboratuvar incelemeleri neticesinde çıkan Zemin Etüdü Raporlarına göre statik projeler oluşturulmuştur ve sahada bu projelere göre uygulama yapılmıştır.

Bu yapıların taşıyıcı sistemleri betonarme, yapı malzemeleri TSE standartlarında ve temel sistemleri radye temeldir. Tüm yapılarda temellerin su etkisinden korunması için temel altına ve bodrum perdelerine su yalıtımı yapılmakta, temel çevresine yapılan drenaj sistemi ile yer altı suları ve yüzeysel sular yapıdan uzaklaştırılmaktadır. Ayrıca; Zemin Etüdü Raporlarına göre gerekmesi halinde, fore kazık, jet grout vb. yöntemlerle, temel altı zemin iyileştirmesi yapılmaktadır.

KIPTAS Genel Muduru Ali Kurt2
KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt

Deprem uzmanları olası İstanbul depremi için çok zaman kalmadığını belirtiyor. Kiptaş konut üretmek dışında depreme karşı acil önlem için yapı güçlendirme teknikleri de kullanıyor mu? Bilgi verir misiniz? 

Deprem riskine karşı en önemli çözümlerden biri, konut projeleriyle dönüşümü hızlandırmaktan geçiyor. Pandemi ve ekonomik kriz şartlarına rağmen şeffaf bir yönetimle İstanbul’daki riskli alanları dönüştürmek ve konut ihtiyacını karşılamak için yoğun bir çalışma içindeyiz. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl İBB Başkanımız Ekrem İmamoğlu’nun önderliğinde İstanbul Deprem Seferberlik Planımızı açıkladık. İBB çatısı altında Şehircilik Grubu şirketleri iş birliğinde KİPTAŞ koordinasyonunda üniversiteler ile birlikte güçlendirme süreçlerinde de rol almaya başladık.

KİPTAŞ MALİYETİNE UYGUN ÖDEME PLANI İLE GÜÇLENDİRME HİZMETİ DE VERİYOR

İBB hızlı tarama tespiti yaptıran, riskli çıkan, güçlendirmeye uygun ve ruhsata tabi olacak yapılarda oturan vatandaşlarımızın kendi aralarında uzlaşı sağlarsa “İstanbul Yenileniyor” platformu üzerinden bize başvurmaları halinde maliyetine uygun ödeme planı ile güçlendirme hizmetinden faydalanmaları için koordinasyonu sağlıyoruz. Kurulan güçlendirme sistemiyle birlikte, 2007 yılında yasalaşan güçlendirme sisteminin yaygınlaştırılmasına ve güvenilir uygulamaların sayısının arttırılmasına da ciddi bir katkı sağlanmış olacak.

Hedefimiz güçlendirme teknolojisinden mümkün olan tüm yapıların faydalanmasına katkı sağlayarak, olası bir deprem öncesi İstanbul’u mümkün olduğu kadar dayanıklı hale getirip, insanların hayatını güvence altına almak. 

YEREL SİYASETİN AKTÖRLERİ, HAK SAHİPLERİNİN UZLAŞMA SÜREÇLERİNİ SABOTE EDİYOR

Kiptaş olarak kentsel dönüşüm projelerinde en çok ne tür engellerle karşılaşıyorsunuz?  Söz konusu engelleri ortadan kaldırmak için hangi çözüm yolları buluyorsunuz? 

Dönüşümü engelleyen birçok faktör var. Bizim bu süreçlerde en çok karşılaştığımız özellikle Eyüpsultan, Beylikdüzü, Güngören’de dönüşüm süreçlerinin uzamasına yol açan siyasi manipülasyonlar oldu.  Aylarca zaman kaybedildi. Dönüşüm süreçlerinde yerel siyasetin aktörleri, hak sahiplerinin uzlaşma süreçlerini sabote ediyor. Bunların yanında günümüzün en büyük engellerinden biri de ekonomik kriz ne yazık ki. İnşaat maliyetleri çok arttı, banka faiz oranları çok arttı. Kiralar kontrolsüz bir şekilde artmaya devam ediyor. Biz, bu dönemde hiçbir kamu bankasından hiçbir projemizdeki vatandaşımızı faydalandıramadık. Vatandaşımızın alım gücünün düşmesinden ötürü çaresiz kaldığı yerlerde destek olmak için kamu bankalarından destek bekliyoruz. Bunu da her platformda söylüyoruz.

Bunların yanında ticari dirençler var, inat var, enteresan vakalar var. Uzlaşma sağlasak da birkaç sahada kiracı, mirasçı gibi engellerle de karşılaşıyoruz tabii ki. Örnek vermek gerekirse “İstanbul Yenileniyor”da bize başvuran tek yapıda başımıza geldi. Hak sahipleriyle %100 uzlaştık, riskli yapı ilan ettik. Elektrik, su, gazını kestik. İçinde oturan bir kiracı. Kontratı bile yok. Mahkemeye başvuruyor, yürütmeyi durdurma kararı alıyor. O karar verdiğimiz hukuk mücadelesi sonucunda kaldırıldı, temel attık projemiz hızla ilerliyor ama sistemsel sorunlar da süreçlerin önünde engeller oluşturuyor ne yazık ki.

KIPTAS3

50 PROJE KAPSAMINDA 18 BİN 834 BAĞIMSIZ BİRİM İNŞA ETTİK VE ETMEYE DEVAM EDİYORUZ

İstanbul’u depreme karşı dirençli hale getirmek için Kiptaş şimdiye kadar kaç konut üretti? Kentsel dönüşüm çerçevesinde yılda kaç konut dönüştürmeyi planlıyorsunuz?

İstanbul şu anda Türkiye’nin en fazla riskli yapı stokuna sahip kenti. Maalesef İstanbul’daki konutların yaklaşık yüzde 70’i 2000 öncesi yapılmış. Yani potansiyel riskli yapılar. Biz de elimizden geldiğince bu yapılara çözüm üretmek istiyoruz. Biz kamu iştiraki bir şirketiz. Sıfır kar beklentimiz var. En önemli hedeflerimizden biri İstanbul’u daha dayanıklı bir kent yapmak.

Şehircilik anlamında baktığımızda tek yapı değil, ada bazlı yapılaşma da değil, mahalle bazlı dönüşüm yapmamız gerekir aslında ama çok ciddi vakit kaybetti İstanbul. Özellikle 99 depreminden sonra. O nedenle bizim için mahalle arası veya site fark etmez yeter ki uzlaşı olsun, her yerde vatandaşlarımızın canını kurtarma motivasyonuyla hareket ediyoruz. Tek blok dahi olsa dönüştürüyoruz. Bizim tek derdimiz var, o da vatandaşın can güvenliği.

Bugüne kadar 50 proje kapsamında 17 bin 699’u konut olmak üzere 18 bin 834 bağımsız birim inşa ettik ve etmeye devam ediyoruz. 25 proje kapsamında 9 bin 358 bağımsız birimin temelini attık. 16 ayrı proje kapsamında ise 10 bin 39 bağımsız birimi tamamlayarak hak sahiplerine teslim ettik. Toplam 8 bin 795 bağımsız birimden oluşan 34 projenin çalışmalarını yürütüyoruz.

KIPTAS4

İBB ŞEHİRCİLİK GRUBU “İSTANBUL YENİLENİYOR” PLATFORMUNU KURDU

İstanbul’da risk altındaki konut stokunun güvenli, depreme dayanıklı, çevreyle dost yapılara dönüştürülmesi amacıyla İBB Şehircilik Grubu şirketleri olarak (KİPTAŞ, BİMTAŞ, İstanbul İmar AŞ) Temmuz 2021’de “İstanbul Yenileniyor” platformunu kurduk. Riskli yapıda oturduğunu düşünen vatandaş uzlaşıp gelirse inşaat maliyetine yenileriz dedik. Bu gerçekçi bir çözümdür. Hızlı mıdır? Tabi ki uzlaşmaya bağlı. İş programı kapsamında sıfır vade farkı ile bize borçlanabilirler çünkü biz o parayı kendimize kullanmıyoruz işin yapımına harcıyoruz ya da uzun vadeli borçlanma istiyorlarsa KİPTAŞ’ın kefaleti ile bankada borçlanma imkanı da sunuyoruz. Bunu kar amacı gütmeden yapıyoruz. Sahada uygulamalarını da yaptık. Yapmaya da devam ediyoruz.

“İSTANBUL YENİLENİYOR” PLATFORMU İLE TEK YAPILARIN DA DÖNÜŞÜMÜNE BAŞLADIK

“İstanbul Yenileniyor” platformu ile ilk kez tek yapıların da dönüşümüne başladık. Mahalle aralarına girdik. Çok yoğun ilgi var.  8 Mart 2024 itibarıyla verilere baktığımızda bugüne kadar 31 binden fazla başvuru aldık. Bu başvurular; 472 bin 835 bağımsız birimi ve 1 milyon 718 binden fazla vatandaşı kapsıyor. 3. aşama olan uzlaşma aşaması için 24.412 bağımsız birime denk gelen 92 bin 112 insanımızın yaşadığı 886 farklı noktada salt çoğunluğu sağladık. Gerekli şartların oluşması halinde bir anda 886 noktada şantiye kurabilecek noktadayız.

“İSTANBUL YENİLENİYOR”U AYNI ZAMANDA MÜTEAHHİT FİRMALARA DA AÇTIK

“İstanbul Yenileniyor” sisteminde yenileme başvurularının yanı sıra hızlı tarama sistemiyle depreme karşı yüksek riskli olduğu tespit edilen E sınıfı yapılardan başlayarak, güçlendirme çalışmalarına da başladık. Vatandaşlarımızın maliyetine uygun ödeme planı ile güçlendirme hizmetinden faydalanmasını üniversitelerimiz ile iş birliği içinde sağlıyoruz.

“İstanbul Yenileniyor”u aynı zamanda müteahhit firmalara da açtık. İstanbul’u yenileme sürecine, bizimle katkı sağlamak isteyen tüm müteahhitlerin projelerimize paydaş olabilmesini sağladık.

KIPTAS EYUPSULTAN YESILPINAR EVLERI 2. ETAP 10

MERKEZİ YÖNETİMDEN VE ÖZELLİKLE KAMU BANKALARINDAN DESTEK BEKLİYORUZ

Yeni dönemde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında 10 farklı ilçede 16 proje için 2.093 riskli bağımsız birime çözüm ürettik. Çalışması devam eden; 8 farklı ilçede 14 proje kapsamında 718 bağımsız birime daha çözüm üretmeyi hedefliyoruz. Böylece geçmiş 25 yıllık KİPTAŞ tarihinden daha fazla riskli yapıya çözüm üretmiş olduk.

KİPTAŞ’ın yeni döneminde yıllık ortalama 465 yıkım gerçekleşirken, geçmiş dönemde bu ortalama 67’dir. Bu bizim için önemli bir veri çünkü bu işi ne kadar dert ettiğimizi gösteriyor. İstanbul ölçeğine baktığımızda yeterli bir sayı mı? Değil. O yüzden bu işi hızlandırmak için merkezi yönetimden ve özellikle kamu bankalarından destek bekliyoruz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu