Japonya’daki yenilikçi yapısal güçlendirme metotlarının ülkemizde yaygınlaşması amacı ile yapısal güçlendirme alanında inovatif yöntemler ile alternatif çözümler sunuyoruz. MaSTER FRAME® metodu harici betonarmer çerçeveler ile yapıyı dışarıdan güçlendirmeye olanak veriyor. MaSTER Disk-Ankraj® ise bu harici çerçevelerin mevcut yapıya güvenle bağlantısını sağlayarak, binaları dışarıdan güçlendirmeyi mümkün kılıyor.
GKMC İnşaat ve Danışmanlık A. Ş.’nin kuruluş hikayesinden kısaca bahseder misiniz?
Kuruluşunun 104. yılını kutlayan Japon Maeda Corporation 2010 yılında Türkiye’de büyük bir gayrimenkul projesine teknik danışmanlık hizmeti vermiş, bu danışmanlık hizmeti sonrası Türkiye’ye olan ilgisi arttı ve Japonya’daki yenilikçi inşaat ve güçlendirme metotlarının ülkemizde yaygınlaşması amacı ile Türkiye’de şirket kurmaya karar verdi. GKMC İnşaat ve Danışmanlık A. Ş. bu karardan sonra kuruldu.
GKMC, Türkiye’de inşaat sektöründe kurulan ilk Türk-Japon eşit ortaklı inşaat firmalarından biri ve resmi olarak 2014 yılında kuruldu. Firmamızın kuruluş amaçlarından biri, Japonya’daki ileri yapı teknolojilerini, gerektiğinde Japon finansman gücünü de kullanarak Türk inşaat sektörüne kazandırmak olarak özetlenebilir.
GKMC bu kuruluş hedefi doğrultusunda, Japon hissedarı Maeda Corporation’ın Japonya’da geliştirdiği inşaat teknolojilerini ve Japonya’daki engin uygulama deneyimini deprem ülkesi olan Türkiye’ye taşımayı amaçlıyor. Deprem odaklı inovatif yapı teknolojileri ile ülkemizin önemli bir sosyal sorununa alternatif çözümler getirmeyi amaçlıyoruz.
Son 3 senedir şirketimiz, belirlemiş olduğu hedefler doğrultusunda, Japon ortağımızın yapısal güçlendirme alanında geliştirdiği inovatif çözümleri transfer edip yerelleştirerek, Japonya gibi bir deprem ülkesi olan Türkiye’de bu alternatif çözümleri uygulamaya başlamış olup, daha fazla yaygınlaştırmak için çaba harcıyor.
MaSTER FRAME® VE MaSTER Disk-Ankraj® METODU
GKMC İnşaat ve Danışmanlık A. Ş., Japonya’da geliştirilmiş yenilikçi yöntemler ile binaların depreme karşı güçlendirilmesi için ne tür alternatif çözümler sunuyor? MaSTER FRAME® Metodu ve MaSTER Disk-Ankraj® hakkında neler söylemek istersiniz?
Japonya, depreme dayanıklı yapı teknolojilerinde ve yenilikçi yapısal güçlendirme çözümlerinde eşsiz deneyime sahip bir ülke. Ülkemizde de ciddi deneyimlere sahip mühendislik firmaları ve akademisyenler mevcut, ancak Japonya yola çok erken çıktığı için bilgi birikimi (know-how) oldukça fazla, Türkiye ise yenilikçi çözümlerde yolun çok başında. Dolayısı ile ülkemizin Japonya’nın deneyimlerinden mutlaka yararlanmasını ve ciddi bir teknolojik iş birliği yapması gerektiğini düşünüyorum. Bu teknolojik iş birliğini gerçekleştirmiş ilk firmalardan biri olarak, yapısal güçlendirme alanında iki yenilikçi ürünümüz ile iki farklı çözüm sunmaktayız.
Japon ortağımız Maeda Corporation tarafından ortaklaşa geliştirilmiş olan MaSTER FRAME® Metodu (Maeda, Sanko, Toyo Exterior Retrofit), harici çerçeveler ile yapıyı dışarıdan güçlendirmeye olanak veren yenilikçi bir güçlendirme çözümüdür. Bu metot 3 Japon firma ve Tokyo Üniversitesi TTO iş birliği ile geliştirildi.
Kısaca, betonarme yapılarda, yapının kullanımı devam ederken, yapının taşıyıcı sistemine harici betonarme çerçeveler ekleyerek mevcut yapının depreme karşı güçlendirilmesi metodudur.
Bu metodun en önemli özelliği ve avantajı, yapıyı boşaltmadan, yapının kullanımı devam ederken güçlendirmeye olanak vermesi ve ekonomik bir çözüm olmasıdır. Diğer bir ifade ile uygun yapılarda, mülk sahipleri binanın içinde yaşarken veya binayı kullanırken sadece dışarıdan müdahale ile yapı güçlendirilebilmektedir.
Patent koruması altında olan MaSTER Disk-Ankraj® ürünümüz ise, MaSTER FRAME® metodu için uzun çalışmalar sonucunda geliştirilmiş, özel bir ard-montaj tip (post-install) kimyasal ankraj olup, MaSTER FRAME’in kilit bir malzemesi. Aslında asıl inovasyon, bu özel disk şekilli ankrajdır diyebiliriz. MaSTER Disk-Ankraj®’ın görevi, yapıya dışarıdan eklediğimiz betonarme çerçeveyi, mevcut yapının taşıyıcı sistemine bağlamak ve birlikte hareket etmesini sağlamak, yapıya gelen deprem yükünü dışarıdan eklenen çerçeveye aktarmak.
DİSK-ANKRAJIMIZ BAĞLANTI ELEMANI OLARAK DA TERCİH EDİLİYOR
Ancak Disk-Ankrajımız, düşük mukavemetli betonlarda dahi yüksek kesme mukavemeti sayesinde, bu harici çerçeve ile güçlendirme metodu dışında, çeşitli güçlendirme elemanlarının mevcut yapıya montajında bağlantı elemanı olarak da tercih edilir hale geldi. Bunu biraz açarsak, yapıları güçlendirmek için kullanılan, enerji sönümleyiciler, burkulması önlenmiş çelik çaprazlar gibi güçlendirme elemanlarının, yapının taşıyıcı sistemine montajında (bağlanmasında) da kullanılmakta.
TÜRKİYE’DE TASARIMI BİTMİŞ VEYA DEVAM EDEN 12 PROJEMİZ MEVCUT
Kahramanmaraş depremleri sonrası başta İstanbul olmak üzere Türkiye’nin her tarafında bir güçlendirme seferberliği de başlayacak. Japonya’daki ileri yapısal güçlendirme teknolojilerini hangi yapı (betonarme-yığma-tarihi yapılar veya zemin) türlerinde uygulayabiliyorsunuz? Bilgi verir misiniz?
MaSTER FRAME® metodu; okul, hastane konut, ofis gibi betonarme yapılar 8-10 kata kadar olan düzenli yapılarda uygulanabilmekte. Ayrıca diğer yenilikçi yöntemlerle birlikte (hibrid) kullanıma uygun bir metottur. MaSTER FRAME® yığma ve tarihi yapılar için uygun bir yöntem olmadığı için, bu tür yapılar kapsam dışında.
MaSTER Disk-Ankraj® ise, güçlendirme elemanlarının yapının taşıyıcı sistemine bağlantısında da kullanılmakta olup, çelik çapraz, sönümleyiciler gibi güçlendirme elemanlarının kullanılabileceği her türlü yapılarda uygulanabilir.
Şu anda Türkiye’de tasarımı bitmiş veya devam eden 12 proje mevcuttur. Yenilikçi çözümlere, dolayısı ile metot ve ürünümüze talep gün geçtikçe artıyor.
2023 YILI BAŞINDA EKİBİMİZİ BÜYÜTTÜK
Deprem sonrası yeni imar sürecinde başta İstanbul olmak üzere güçlendirme çalışmalarına büyük bir talep olacak. GKMC İnşaat ve Danışmanlık A. Ş. olarak söz konusu talebi karşılamak için hangi adımları atacaksınız?
2023 yılı başında ekibimizi büyüttük. Son 5 yıldır yapmış olduğumuz yerelleştirme ve teknoloji transferi çalışmalarımızda geniş bir paydaş ekosistemi oluşturduk. Gelen yoğun talepleri bu paydaş ekosistemimiz, gerekirse Japon ortağımızdan ve birlikte çalıştığımız akademik kadrodan da destek alarak karşılayabileceğimizi düşünüyoruz.
YENİLİKÇİ YAPISAL GÜÇLENDİRME YÖNTEMLERİNE ODAKLI BİR FİRMAYIZ
Güçlendirme çalışmaları yürütürken GKMC İnşaat ve Danışmanlık A. Ş.’yi diğer güçlendirme yapan şirketlerden ayıran belirgin özelliğiniz nedir?
Bizleri diğer değerli firmalardan ayıran en büyük özellik, Japon ortaklı bir firma olmamız ve deprem konusunda engin deneyimi olan Japon ortağımızın desteği ile yenilikçi çözümler sunmamız. Bunun dışında konvansiyonel güçlendirme yöntemlerine değil, yenilikçi, ileri yapısal güçlendirme yöntemlerine odaklanmış bir firma olmamız bizleri diğer firmalardan ayrıştıran bir özellik diyebiliriz.
GKMC İnşaat ve Danışmanlık A. Ş.’nin güçlendirme dayanımı yüksek ürünleri için yürüttüğü Ar-Ge çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?
Japonya’da geliştirilmiş bu iki çözümün Türkiye’deki mevzuatlara ve mevzuatların talep ettiği belgeler için çok ciddi yerelleştirme çalışmaları gerçekleştirildi.
Bu iki inovatif çözümün, İTÜ-EEDMI, İTÜ-NOVA ve JICA (Japonya Uluslararası İş Birliği Ajansı) katkı ve iş birliği ile hem akademik çalışmaları hem de oldukça kapsamlı performans testleri gerçekleştirilerek yerelleştirme çalışmaları tamamlandı.
- JICA desteği ile İTÜ bünyesinde akademik çalışma grubu ile metot analiz edildi.
- İTÜ bünyesinde Disk-Ankraj’ın düşük mukavemetli betonlarda kesme ve çekme mukavemet testleri tamamlandı.
- TSE laboratuvarlarında yangın direnç deneyleri gerçekleştirildi.
- İTÜ akademisyenleri tarafından TBDY-2018 ile uyumlu Tasarım Kılavuzu hazırlandı.
- Bir pilot projede bir kamu okulunun MaSTER FRAME yöntemi ile güçlendirme projesi tamamlandı.
- Disk-Ankraj, İnşaat Malzemelerinin Tabi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik’te talep edilen Ulusal Teknik Onay belgesini aldı. Bu belge Türkiye’de ilk defa bir kimyasal ankraja verildi. Bu sene içerisinde ise Disk-Ankraj için G İşareti alındı.
Sonuç olarak, teknolojilerimizin performansı Türkiye koşullarında yeniden test edildi ve mevzuatlara uygun hale getirilerek piyasaya arz edildi.
TÜRKİYE’DE KONVANSİYONEL GÜÇLENDİRME YÖNTEMLERİ YAYGIN
Son olarak Türkiye’de mevcut güçlendirme yöntemleri hakkında ne söylemek istersiniz? Dezavantajları var mı? İleri teknoloji güçlendirme metotlarınız hangi avantajlar sunuyor?
Ülkemizde yapısal güçlendirmenin çok büyük oranı konvansiyonel güçlendirme yöntemi (perde-duvar ve mantolama ile güçlendirme) ile yapılıyor. Bu uygulamanın çok büyük bir dezavantajı var: Yapı güçlendirilirken binayı kullanmanız mümkün değil, binadan taşınmanız gerekiyor. Bu hem dolaylı maliyetlere hem de birçok sosyal etkilere sebep olmakta (okuldaki öğrencilerin başka okula nakli, hastanelerin inşaat sırasında kullanılamaması gibi).
Bizim asıl odaklandığımız nokta ise bu oldu, yapının kullanımı devam ederken, sadece dışarıdan müdahale ile, Türk inşaat pratiklerine uygun bir yöntem ile acaba yapıları nasıl güçlendirebiliriz? Bu arayışımızda hissedarımız Maeda Corporation firmasının halihazırda Japonya’da uyguladığı yenilikçi MaSTER FRAME metodunun bu problemi çözebileceğini gördük.
MaSTER FRAME metodun en önemli özelliği; uygun yapılarda uygulama esnasında yapının kullanımının kesintiye uğramaması (yapı içinde yaşarken güçlendirme), kısa inşaat süresi, daha az çevresel etki (ses, toz, titreşim, taşınma) ve rekabetçi, düşük maliyet olarak sıralanabilir. Harici çerçeveler yerinde dökme betonarmeler olduğu için Türk inşaat pratiklerine oldukça uygun.
Ülkemizde benzer yenilikçi yöntemlerin yaygınlaşması, deprem gibi ortak bir kaderi paylaştığımız Japonya’nın engin tecrübe ve bilgi birikiminden (know-how) mutlaka yararlanmamız gerektiğini düşünüyorum.