Akıllı Şehirler: Geleceğin Yaşam Alanları

Yayına Hazırlayan: Vasfiye Coşkun

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte şehir yaşamında da bariz değişiklikler meydana gelmektedir. Bu değişiklikler sürdürülebilirlik, verimlilik ve yaşam kalitesini artırma hedefleri ile ortaya çıkmıştır. Bu hedefler doğrultusunda şehirler akıllı ve sürdürülebilir hale getirilmektedir. Akıllı şehirler, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak vatandaşların yaşam kalitesini yükseltmeyi ve kaynakları daha etkin kullanmayı amaçlıyor. Peki, akıllı şehir nedir? Ne gibi avantajlar sağlar? Bu yazımızda bu gibi konuları detaylıca ele alacağız.

Akıllı Şehirler Nedir?

Akıllı şehirler, teknolojiler ile kentsel yaşamı daha verimli, sürdürülebilir ve yaşanabilir bir şehir modelidir. Bu konsept şehirlerin sosyal, ekonomik ve çevresel gereksinimlerini uygun bir şekilde karşılamak için optimize edilmiş bir yapı sunar. Bu yapının en temel amacı enerji verimliliğini artırmak, ulaşım sistemlerini iyileştirmek, su ve atık yönetimini optimize etmektir. Tüm bunların yanı sıra vatandaşların günlük yaşamlarını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.

Türkiye’nin yanı sıra dünya genelinde Tokyo, Oslo, Hong Kong, Stockholm ve Amsterdam gibi şehirler, akıllı şehir statüsü kazanma yolunda önemli adımlar atmıştır. Bu gibi şehirlerde yapılan değişiklikler gelecekteki şehirlere etkisi hakkında önemli ipuçları taşır.

Akıllı Şehirlerin Özellikleri Nelerdir?

Akıllı şehirler sürdürülebilir bir çevre ve sosyal-ekonomik kaynakların daha verimli kullanılması için tasarlanmıştır. Peki, özellikleri nelerdir?

• Enerji verimliliği sağlayan akıllı binalar, atık yönetimi sistemleri, elektrikli araçlar ve toplu taşıma gibi seçenekler ile kaynakların verimli kullanılması ve karbon ayak izi azaltılır.
• Akıllı şehirlerin en önemli özelliklerinden biri sensörler ve IoT cihazları aracılığıyla sürekli veri toplayabilmesidir. Bu veriler, yapay zeka veya veri analitiği gibi sistemler ile işlenerek trafik yönetiminden enerji kullanımına kadar birçok alanda daha bilinçli kararlar alınmasını sağlar.
• Bir diğer temel özellik ise farklı kentsel hizmetlerin birbirleri ile entegre bir şekilde çalışır. Enerji, su, ulaşım ve iletişim sistemlerinin birbirine bağlı olması kaynakların etkin ve kesintisiz bir şekilde kullanılmasını mümkün kılar.
• Gelişmiş sensörler ve kameralar sayesinde şehir güvenliği artırılır. Acil durumlarda hızlı müdahale etmek ve suç oranını azaltmak için entegre acil durum yönetim sistemleri kullanılır.
• Vatandaşların şehir yönetimine aktif bir şekilde katılmasını teşvik eder. Bu, halkın karar alma sürecine dahil olması ve şehir hizmetlerinin iyileştirilmesi gibi fırsatlar sunar.
•  Bu şehirler enerji tüketimini optimize eden sistemler ile donatılmıştır. Benimsenen otomatik aydınlatma, ısıtma ve soğutma gibi teknolojiler sayesinde enerji verimliliği sağlanabilir ve karbon ayak izi azaltılır.

Akıllı Şehirlerin Avantajları

Akıllı şehirler hem kentsel yaşamın döngüsüne hem de çevreye sunduğu avantajlar ile ön plana çıkmıştır. Bu avantajlar:

• Akıllı şehirler doğal kaynakların daha verimli kullanılmasını ve sürdürülebilirliği sağlar.
• Gelişmiş ulaşım sistemleri ve trafik yönetimi kullanılarak trafik akışı gerçek zamanlı olarak takip edilir. Bu sayede, trafik sıkışıklığı azaltılabilir ve bireylerin yolda geçen süreleri optimize edilebilir. Sadece zaman tasarrufu sağlanmaz aynı zamanda karbon emisyonu azaltılır.
• İyileştirilmiş altyapı sayesinde etkili bir hizmet sunulabilir. Bu hizmetlerin yanı sıra gelişmiş analitik sistemleri ile altyapıların aniden arızalanmasının ve beklenmeyen masrafların doğmasının önüne geçilebilir.
• Kullanılan akıllı şebekeler ve yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu enerji tüketiminin optimize edilmesini mümkün kılar ve sürdürülebilirliği sağlar.
• Kullanılan akıllı güvenlik kameraları sayesinde şehirlerde güvenlik artırılabilir ve hızlı müdahale imkanına sahip olunur.

Akıllı Şehir Teknolojileri ve Uygulamaları Nelerdir?

Akıllı şehirler teknolojinin gücünü kullanarak verimli, sürdürülebilir ve modern şehirler kurmak amacıyla tasarlanmaktadır. Bu şehirlerde kullanılan başlıca teknoloji ve uygulamalar şunlardır:

1. IoT Sensör ve Cihazları:

Şehrin geneline yerleştirilen IoT sensörleri ve cihazları gerçek zamanlı veriler toplayarak trafik yoğunluğu, hava kalitesi ya da enerji tüketimi gibi alanlar hakkında veriler toplar. Toplanan bu veriler şehir yönetiminde daha bilinçli kararlar alınması için kullanılır.

2. Bulut Bilgi İşlem:

Sistemler tarafından üretilen ve toplanan büyük verilerin depolanması için bulut bilişim teknolojileri kullanılır. Bulut tabanlı platformlar, verilerin merkezi bir yerde toplanmasını ve analiz edilmesini kolaylaştırmak için kullanılır. Bu sayede hizmetler daha etkin ve ölçülebilir olur.

3. Yapay Zeka Sistemleri:

Yapay zeka sistemleri verilerin analiz edilmesi ve hava tahmini gibi önemli süreçlerde öngörülerde bulunması için kullanılır. Bu sistemler, trafik akışını optimize etmek, enerji tüketimini azaltmak veya acil durumları yönetmek gibi birçok alanda kullanılabilir.

4. Büyük Veri Analitiği:

Toplanan verilerin hacmi oldukça büyüktür. Büyük veri analitiği kullanarak bu verilerin işlenmesi ve anlamlı bilgilere dönüştürülmesi sağlanabilir. Bu da bilgilerin analiz edilmesini ve paylaşılmasını kolaylaştırır.

5. Dijital İkiz:

Dijital ikiz teknolojisi şehirlerde bulunan fiziksel varlıkların sanal bir kopyasını oluşturmak için kullanılan bir sistemdir. Bu teknoloji, şehirlerde yapılacak projelerin planlanması, simülasyonlarının yapılması ve olası sorunların erkenden tespit edilip önüne geçilmesi için kullanılır.

6. Akıllı Ulaşım ve Altyapı Sistemleri:

Trafik yönetimi, toplu taşıma optimizasyonu ve park yeri yönetimi gibi alanlarda kullanılır. Gerçek zamanlı veriler ile desteklenen bu sistemler yolculuk süresini kısaltır. Bunun yanı sıra akıllı altyapı sistemleri su, enerji ve atık gibi süreçler etkili bir şekilde yönetilebilir ve olası altyapı sorunlarının önüne geçilebilir.

7. Akıllı Sağlık Hizmetleri:

Hasta takibi ve acil durum müdahalesinde kolaylık sağlayan bu sistemler sayesinde hasta sağlık bilgileri doktora iletilebilir ve sağlık hizmetlerine daha düşük maliyetlerle ulaşabilir.

8. Akıllı Güvenlik Hizmetleri:

Acil durumlara hızlı müdahale etmek ve genel kamu güvenliğini sağlamak için güvenlik kameraları, sensörler ve acil durum yanıt sistemleri gibi sistemler kullanılır.

Türkiye’de Akıllı Şehir Uygulamaları Nelerdir?

Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2020-2023 Strateji Belgesi ile birlikte Türkiye’de akıllı şehir uygulamalarına önem verilmektedir. Bu kapsamda şu an için 35 şehirde hayata geçirilen çeşitli projeler bulunmaktadır. Bu projelerden bazıları:

• İBB Cep Trafik Modülü: İBB tarafından geliştirilen bu modül İstanbul’daki anlık trafik durumunu sürücülere sunan bir mobil uygulamadır. Bu sayede, trafik yoğunluğunu harita üzerinden canlı olarak takip edilebilir ve alternatif güzergahlar belirlenebilir.
• Ortak Akıllı Sayaç: İstanbul’daki su, doğalgaz ve elektrik tüketimini merkezi bir sistem üzerinden takip etmek amacıyla kullanılır. Ayrıca, bu sistem sayesinde kaçak kullanımlar tespit edilebilir.
• Yapay Zeka Tabanlı Otopark Sistemi: Bu sistem İstanbul’daki otopark sorununa çözüm bulmak amacıyla tasarlanmıştır. Bu sistem sayesinde boş park alanlarını tespit ederek sürücülere en uygun otoparklar gösterilir.
• Tech İstanbul: İstanbul’un çeşitli sorunlarına teknolojik ürünler geliştiren kişileri destekleyen bir platformdur.
• Yapı Sağlığı İzleme: İstanbul’daki binaların ve altyapıların fiziksel durumunun sensörler ile takip edildiği bir sistemdir. Bu sensörler sayesinde yapılardaki çatlak veya deformasyon gibi yapısal verilerini sürekli olarak izleyerek olası riskleri tespit ederek erken müdahale edilebilir.

Akıllı Şehirler İle İlgili Merak Edilenler:

Akıllı şehir projelerinin maliyeti yüksek mi?

Akıllı şehir projeleri başlangıç aşamasında yüksek maliyetli olsa da zaman içerisinde sağladığı tasarruf ve verimlilik sayesinde ekonomik açıdan büyük avantajlar sunar.

Akıllı şehirler bize ne gibi faydalar sağlar?

Yaşam kalitesinin artması, şehir hizmetlerinin daha erişilebilir hale gelmesi ve çevresel sürdürülebilirlik gibi pek çok alanda fayda sağlar. Sağladığı avantajlar sayesinde vatandaşların yaşam kalitesi yükselir. Aynı zamanda ülkenin ekonomik kalkınmasına da fayda sağlar.

Akıllı şehirlerin iklim değişikliğine etkisi nedir?

Akıllı şehirler, karbon emisyonlarını azaltan, enerji verimliliğini artıran ve sürdürülebilir uygulamaları teşvik eden uygulama ve teknolojileri ile birlikte iklim değişikliğinde önemli bir rol oynar. Bu uygulamalar sayesinde fosil yakıt kullanımı ve karbon emisyonu gibi doğaya zarar veren kullanımlar azalır ve hava kirliliği düşürülür.

Akıllı şehirler sayesinde hangi sorunlara çözümler üretilebilir?

Kullanılan teknolojiler ve sistemler şehirlerin karşılaştığı birçok temel soruna çözümler üretebilir. Bunların arasında, trafik sıkışıklığı, su ve enerji israfı, güvenlik, kamu ve sağlık hizmetlerine sınırlı erişim yer alır. Bu sorunların her biri için geliştirilen çözümler sayesinde şehir yaşamı daha konforlu hale gelebilir.