Mühendis – mimar işe alım mülakatlarında adaylara hangi soruları sormalıyız?

Geçen ayki yazımda işe alım mülakatlarında adayın kişiliğinin çözülmesine yönelik on ipucunu yazmıştım. Bu yazımda da adayın kişiliğini, işe yaklaşımını, deneyimini ve becerisini anlamak için hangi sorularla ilerleyebileceğimizi anlatacağım.

İş görüşmesine gelen teknik adaya ne denli doğru sorular sorabilirsek, onun değerlerinin firmamızın değerleriyle örtüşüp örtüşemediğini o kadar iyi anlayabiliriz. Doğru sorular, adayın yetkinliklerini iyi ifade etmesini sağlayacağı gibi kendini saklamasının da büyük ölçüde önüne geçecektir.

Unutulmaması gereken bir konu da klişe sorular, klişe yanıtları getirecektir. Her farklı soru, belki adayın bile bugüne kadar dile getirmediği farklı bir yönünü kendisinin de öğrenmesini sağlayacaktır.

Soruları;

1. Kişilik ve işe yaklaşımı,
2. Çalıştığı projeler ve kazanımları,
3. Mesleğe yeni başlayan adaylar için ve
4. İşten ayrılma isteğinin kök nedenleri

Olmak üzere dört başlık altında topladım. Kuşkusuz ki sınırlı mülakat süresi içinde burada yazdığım soruların hepsini soracak vaktiniz olmayacaktır. Ben geniş bir çerçevede, tüm olası seçenekleri sizlerle paylaşmak istiyorum.

Kişilik ve işe yaklaşımı

• Ofisimizi rahat bulabildiniz mi?

Yeni tanıştığımız adayı mülakata hazırlamak, görüşmeye ısındırmak için her zaman işe yarar. Basit ve sıradan bir soru gibi görünse de yanıtı, kişinin hayata bakış açısıyla ilgili ufak ipuçları verir. Zorlandığını söyleyen bir arkadaş, bu küçük detayı gözünde büyütüyor demektir.

• Aynı seviyede arkadaşlarınızla kendinizi karşılaştırırsanız hangi özellikleriniz öne çıkar?
• Gelin rolleri değişelim, bu pozisyonla ilgili benimle mülakat yapsaydınız bana hangi iki soruyu sorardınız?
• Risk alabilir misiniz?

Bu soruya verilmesi gereken cevap, evet veya hayır değil, risk kelimesini biraz açabilir misiniz, olmalı. Çünkü riskin boyutunu bilmeden yanıt veremezsiniz. Adayın soruya soruyla yapacağı bu basit geri dönüşü onun olaylara analitik baktığına dair olumlu bir işaret olarak değerlendirebilirsiniz.

• Yöneticinize ve iş arkadaşlarınıza sizin en belirgin özelliğinizi sorsak bize ne derlerdi?

Burada adayın vereceği cevap belki tam doğru yanıt olmayacaktır, ancak onun kendini nasıl görmek istediğini size gösterecektir.

• Deneyimli adaylara, “üniversiteden bugün mezun olsanız neleri farklı yapardınız?” diye sorabilirsiniz.

Bu sorunun yanıtı, pişmanlıklarına ve beklentilerine yönelik detayları size gösterecektir.

• Beraber çalışmakta en çok zorlandığınız kişiler kimler, bu insanlar hangi kişilik özelliklerine sahipler?
• İşyerinde sizi sinirlendiren bir olayı anlatır mısınız?
• Hafta sonlarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu sıradan gibi gözüken soru, adayın hayattaki önceliklerine yönelik bilgiler verecektir.

• Görüşme öncesi işe, firmaya yönelik bir araştırma yapıp yapmadığını anlamaya çalışın.

Bir iş görüşmesine hazırlıksız gelen aday, muhtemelen yarın işe girdikten sonra toplantılara da hazırlanmadan girecektir.

• Sektörde önümüzdeki beş yıl içinde hangi trendlerin yükseleceğini öngörüyorsunuz?

Bu soruyla adayın vizyonu ve geleceğe kendini nasıl hazırladığına ilişkin ipuçlarını yakalayabilirsiniz.

• Ekibinizdeki insanların performans değerlendirmesinde nelere dikkat edersiniz?
• Önceliğiniz işleri delege etmek midir, yoksa hemen kendiniz mi girişmeyi seversiniz?
• Beklenmedik bir sorunu nasıl çözdüğünüze yönelik bir örnek verebilir misiniz?
• Birlikte çalışacağınız insanları işe alırken nelere dikkat ediyorsunuz?

Çalıştığı projeler ve kazanımları

• Son çalıştığınız şirketi ve orada yaptığınız çalışmaları anlatır mısınız?
• İşyerinde bir gününüz nasıl geçiyor?
• Firmanıza ciddi boyutta bir katma değer sağladığını düşündüğünüz bir başarı hikâyenizi anlatır mısınız?

Bu sorunun yanıtı bireysel bir başarı olmayabilir, takım çalışmasıyla elde edilmiş bir sonuç da olabilir.

• Başarı hikâyesini dinledikten sonra, “peki ya bir başarısızlık deneyimi anlatmanızı istesem ne derdiniz?” sorusunu ve bu durumun neden kaynaklandığını sorabilirsiniz.
• Bugüne kadar toplam ne kadarlık bir bütçe yönettiniz, teklide yönettiğiniz en büyük bütçe ne oldu? Bu projelerdeki zaman, maliyet sapmalarınız yaklaşık ne kadar oldu?
• Maliyetleri düşürme konusunda başarılı olduğunuz bir örnek verebilir misiniz?

Mesleğe yeni başlayan adaylar için;

• Okulda sizden hazırlanmasını istediğiniz bir dönem ödevine nasıl hazırlanmıştınız?

Ödeve yaklaşımıyla, işe yaklaşımı arasındaki paralellikleri yakalayabilirsiniz. Son dakikacı mı, detaylara önem veriyor mu, sistematik yaklaşıyor mu gibi.

• Bugüne kadar çalıştığınız projelerde neler öğrendiniz, eksiklerinizin neler olduğunu düşünüyorsunuz?
• Bir gencin iş hayatında başarılı olması için gerekli olan bireysel özellikler nelerdir?

Cevap sonrasında da bunların hangilerinin onda olduğunu sorun.

İşten ayrılma isteğinin kök nedenleri

• Şimdiki şirketinizde çalışmaya devam ederseniz bir yıl içinde hangi noktada olacağınızı düşünüyorsunuz?
• Son işinizin sevdiğiniz ve sevmediğiniz yanları neler?
• Son çalıştığınız şirketi ve orada yaptığınız çalışmaları anlatır mısınız?
• Daha önce iş değiştirmeyi hiç düşündünüz mü? Evet, yanıtını alırsanız, neden orada çalışmaya devam ettiğini öğrenin.
• Bize biraz yöneticinizi anlatabilir misiniz? Bu sorunun yanıtı adayın işini mi, yoksa yöneticisini mi değiştirmek istediğiyle ilgili önemli işaretler verecektir.
• Firmanızda performans değerlendirmesi yapılıyor mu, yöneticiniz hangi yönlerinizi güçlü buluyor, hangi yönlerinizi geliştirmenizi istedi?
• Hiç işten çıkarılacağınızı hissettiğiniz oldu mu, böyle bir durumu sezdiğinizde nasıl hareket edersiniz?