Özcan Altunkaya: Yapay zeka şirketinizi ne kadar tanıyor?
İnşaat Dünyası Dergisi, Temmuz-Ağustos 2024’te “Kurumsal İletişim” bölümünde sözü Master İletişim Kurucusu/İstanbul Ticaret Odası Bilgi, İletişim ve Medya Komitesi Meclis Üyesi Özcan Altunkaya’ya verdi. Altunkaya “Yapay zeka şirketinizi ne kadar tanıyor?” Başlıklı makalesinde “Yapay Zeka-Kurumsal İletişim” ilişkisini irdeledi.
Sosyal medyadaki kirlilik ve dezenformasyon gibi, yapay zekanının doğruluğunun ön kabulü ve yanlış bilgilerin hızlı yayılımı şirketiniz için beklenmedik sonuçlar doğurabilir. Eğer siz şirketinizle ilgili bilgilerle yapay zekayı doyuramazsınız, yapay zeka farklı kaynaklardan beslenir, istemeyen sonuçlar üretir.
Teknoloji, sınırları hayal dünyamız ile çizilen her şeyi, gerçeğe dönüştürebiliyor. Son birkaç yılda yaşanan ve hayallerimize yeni bir kapı aralayan bu seferki dönüşümün adı yapay zeka. Yapay zeka hayatımızın her alanına temas ediyor ve günden güne etki alanı daha da genişliyor. Ancak yapay zeka konusunda hala yolun çok başında olduğumuzu düşünüyorum. 10 yıl, 20 yıl sonra belki de bugünleri ‘’Kulübeden telefon açardık’’ nostaljisine benzer şekilde çocuklarımız, kendi çocuklarına anlatacak.
NE KADAR HAZIRIZ?
Yapay zekanın yaratmış olduğu muazzam fırsatlarla birlikte şirketlerin bu gelişmeye çok da hazırlıklı olmadıkları görülür. Fortune Küresel 500 listesinde yer alan şirketlere yönetim danışmanlığı hizmeti veren Kearney’in 2024 Ocak ayında yayımladığı ‘Yapay Zeka Çağında Liderlik” adlı raporuna göre küresel şirket liderlerinin yüzde 70’i önümüzdeki beş yıl içinde yapay zekanın şirketlerini olumsuz etkilemesini beklerken sadece yüzde 20’si buna hazır olduklarını belirtiyor. Küresel şirket liderlerinin yüzde 73’ü yapay zeka dönüşümüne hazır olmamalarının gerekçesi olarak insan kaynağı, finansman ve zaman yetersizliğini gösteriyor. Öte yandan liderlerin yüzde 51’i yapay zekanın yeterince anlaşılamamış olmasının da hazırlık sorununa katkıda bulunduğunu ifade ediyor. Buna karşılık yapay zekanın getirdiği dönüşüme hazır olduğunu söyleyenlerin yüzde 89’u bunu yapay zekayı iyi anlamalarına bağlıyor.
ŞİRKETLER PLANLAMAYI DOĞRU YAPARSA YAPAY ZEKA BİR FIRSAT
Rapora göre küresel şirket liderlerinin yüzde 85’i yapay zekayı kurumları için bir fırsat olarak değerlendiriyor. Liderlerin yüzde 90’ı ise yapay zekanın şirket içindeki rolleri için fırsat olarak görüyor. Yapay zekanın getirdiği fırsatı değerlendirmek üzere liderler şöyle planlama yapıyor:
- Yüzde 49’u alt yapıya yatırım yapmayı planlıyor
- Yüzde 44’ü iş birlikleri geliştirmeyi hedefliyor
- Yüzde 39’u yapay zeka uzmanlarını işe alıyor
YAPAY ZEKADAKİ VARLIĞINIZ!
Görülüyor ki büyük bir devrime küresel şirketler pek hazırlıklı değillermiş. Peki kurumsal iletişimciler ne kadar hazır?
Şimdi bu satırların okuyucularından şunu rica ediyorum; en çok bilinen ve kullanılan bir yapay zeka uygulamalarına girin ve temsil ettiğiniz kurumunuzla ilgili çeşitli sorular sorun ve uygulamaların verdiği yanıtların sizi ne kadar memnun ettiğini ya da doğru olduğunu değerlendirin.
Büyük bir ihtimalle soruların yanıtları sizleri çok memnun etmeyecektir. Eksik veya hatalı birçok unsurun olduğunu göreceksiniz. Ardından lütfen şunu değerlendirin; binlerce hatta bazen milyonlarca kişi sizin şirketinizle ilgili bu uygulamalara sorular soruyor ve eksik, hatalı yanıtlar alıyor, ancak bunları doğru kabul edip kendi kanallarında yayımlıyor.
İçinizden ‘‘eyvahlar olsun’ dediğinizi duyar gibiyim. İşte kurumsal iletişimcilerin bugün karşılaştıkları en büyük fırsat ve sorun bu; yapay zekadaki varlığınız!
KUTSAL BİLGİ KAYNAĞI!
İletişimin en önemli ayağı doğru bilgidir. Doğru bilgiye ulaşmanın yolu yüzyıllar boyunca kütüphaneler oldu. Daha sonra konvansiyonel medya kaynak olarak yüzyıl boyunca merkezde yer aldı. Dijital dönüşüm ve arkasından yaşanan sosyal medya devrimi ise iletişimde tüm kuralları alt üst etti.
Arama motorlarında ve sosyal medyadaki var olma olgusu, uzun yıllardır hayatımızda var. Yaklaşık 20-25 yıldır iletişim stratejileri bu kurumlara göre şekillendiriliyor. Nerdeyse bu mecralar kutsal bilgi kaynağı muamelesi görüyor. Öyle ki bu mecralardaki algı ve gerçeklik arasındaki çizgi neredeyse kaybolmuş durumda. Bunu siyasi partilerin propagandalarından, sağlık sektöründe manipülasyonlara kadar birçok alanda görmek mümkün.
YAPAY ZEKANIN UYDURMA EĞİLİMİ
Yapay zeka kurumsal iletişimcilere de birçok yeni fırsat sunan güçlü bir araç. Kuşkusuz bu aracın sorumlu ve etik bir şekilde kullanılmasıyla, iletişimcilerin daha etkili bir şekilde iletişim kurmalarına, hedef kitleleriyle daha iyi ilişkiler sağlamalarına ve iş hedeflerine daha kolay bir şekilde ulaşmalarına yardımcı olabilir. Bununla birlikte iletişimcilerin üzerine yoğunlaşması gereken ilk ve en önemli olgu, milyarlarca insanın yeni kutsal bilgi kaynağı olarak gördüğü yapay zeka içerikleri olmalı. Çünkü üretilen içeriklerin büyük bölümü artık yapay zeka tarafından oluşturulurken, tüketicilerin de büyük bölümü içerikleri sorgulamadan doğru kabul etmekte.
‘’Yapay zekaya sordum, şu sonucu verdi’’ klişesi hayatımıza girmiş durumda. Bunu dünyanın en bilinen ve ciddi gazetelerinde bile görmek mümkün. Başka bir ifade ile yapay zekanının doğruluğunun ön kabulü ve yanlış bilgilerin hızlı yayılımı şirketiniz için beklenmedik sonuçlar doğurabilir. Belki de onlarca yılda oluşturulan kurumsal kimlik yapay zeka kaynaklı içeriklerden dolayı bir anda büyük zarar görebilir.
Uzmanların deyimiyle yapay zeka uydurma eğilimidir ve bu, günümüzün son derece rekabetçi ve titiz dijital alanında öne çıkmaya çalışan kuruluşlar için ciddi sonuçlar doğurur. Sık kullanılan yapay zeka uygulamalarında gerçek; kanıtlarla değil varsayımlarla oluşturulur. Önümüzdeki yıllarda daha da artacak olan ve yapay zeka tarafından üretilen metinlerin sürekli kullanımı, yanlış bilgi, dezenformasyon ve sahte haberler potansiyel riskleri de büyütüyor. Yapay zeka tarafından üretilen uydurma, tahrif edilmiş veya abartılı bilgiler, özellikle araçlar daha karmaşık hale geldikçe, sonunda fark edilmesi daha zor hale gelecek. İşte bu nedenle kurumlar yapay zeka içeriği kamuoyuna ulaşmadan ve yanlış bilgilendirilmiş verilerin yayılmasını teşvik etmeden önce olası yanlışlıkları veya sahte anlatıları doğrulayan katı önlemler uygulamak zorunda.
KURUMSAL İLETİŞİM YENİDEN KURGULANMALI
Araştırmalara göre kurumsal iletişim ekiplerinin yüzde 56’sı yapay zeka araçlarını sıklıkla kullanıyor. Yapay zeka gelişmeye devam ettikçe, kurumsal iletişimdeki rolü daha da genişleyecek. Bununla birlikte şirketler, hızla değişen bir dijital ortamda rekabet güçlerini, verimliliklerini ve alakalarını artırmak için yapay zekayı benimsemeye yönelik proaktif bir yaklaşıma sahip olmalı. Peki ne yapmalı, yapay zeka uygulamalarının şirketler hakkında doğru ve tam bilgileri kullanıcılara vermesi nasıl sağlanacak?
Kurumsal iletişim ekiplerinin öncelikle yapması gereken durum tespitidir. Şirketlerin yapay zeka uygulamalarındaki varlığı incelenip, uygulamaların şirketi ne kadar doğru tanımladığı belirlenmeli. Sektör ve rakiplerle ilgili bilgilerin yapay zeka uygulamalarındaki varlığı analiz edilmeli.
Yapay zeka uygulamaları şirketlerin web siteleri, basın bültenleri ve sosyal medya hesapları gibi halka açık kaynaklardan bilgi edinebilir. Bu bilgiler, şirketin finansal durumu, ürünleri ve hizmetleri, müşterileri, rakipleri ve pazar payı gibi konularda bilgi edinmek için kullanılabilir. Bu kaynaklardaki bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek gerekirse düzeltmek önemli çalışmalardan biri olmalı.
Yapay zeka teknolojileri gelişmeye devam ettikçe, şirketler ve kurumlar için sürekli bir mücadele alanı olacak. Kurumsal iletişim ekipleri bu nedenle yeniden yapılanmalı ve mesailerinin önemli bir bölümünü bu alana ayırmalı.
